Samookaleczenie u młodzieży a terapia online

Samookaleczenie, czyli świadome zadawanie sobie ran bez intencji samobójczej, to zjawisko, które dotyka coraz większej liczby młodych ludzi na całym świecie. W Polsce problem samookaleczeń wśród młodzieży staje się coraz bardziej zauważalny, a skuteczne metody leczenia są niezbędne, aby zapobiegać negatywnym konsekwencjom tego zjawiska.

W odpowiedzi na rosnącą liczbę przypadków samookaleczeń wśród młodzieży, psychoterapia online staje się jednym z popularniejszych narzędzi terapeutycznych, oferującym dostęp do pomocy psychologicznej bez konieczności osobistego uczestnictwa w sesjach terapeutycznych.

Samookaleczenie u młodzieży: definicja, przyczyny i skutki

Samookaleczenie u młodzieży to celowe działania, które prowadzą do fizycznego uszkodzenia ciała, takie jak cięcia, oparzenia, uderzenia, czy gryzienie skóry. Mimo że samookaleczenia nie mają na celu zakończenia życia, stanowią poważny sygnał zaburzeń emocjonalnych i psychicznych. U młodzieży najczęściej występują w kontekście trudności emocjonalnych, depresji, lęków, problemów rodzinnych, przemocy rówieśniczej czy traumy. Młodzi ludzie mogą stosować samookaleczenia jako sposób radzenia sobie z silnymi emocjami, które wydają im się nie do zniesienia, lub jako formę „uwolnienia” od napięcia psychicznego.

Samookaleczenie jest związane z wieloma negatywnymi konsekwencjami, zarówno fizycznymi, jak i psychologicznymi. Długotrwałe samookaleczenia mogą prowadzić do trwałych blizn, infekcji, a także komplikacji zdrowotnych. Psychologicznie, młodzież, która sięga po tę formę „radzenia sobie”, często zmaga się z poczuciem wstydu, winy i samotności, co może prowadzić do jeszcze większego wycofania społecznego i pogłębiania problemów emocjonalnych.

Psychoterapia online jako metoda leczenia samookaleczeń

Psychoterapia jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia samookaleczeń. Celem terapii jest pomóc młodzieży zrozumieć mechanizmy, które prowadzą do samookaleczeń, oraz nauczenie jej zdrowszych sposobów radzenia sobie z trudnymi emocjami. W przypadku młodzieży najczęściej wykorzystywanymi metodami psychoterapeutycznymi są:

• terapia poznawczo-behawioralna (CBT): koncentruje się na identyfikowaniu negatywnych myśli i przekonań, które prowadzą do samookaleczeń, oraz na wprowadzaniu alternatywnych, bardziej konstruktywnych sposobów radzenia sobie z emocjami
• terapia dialektyczno-behawioralna (DBT): stosowana w przypadkach młodzieży z poważnymi problemami emocjonalnymi, jak borderline, która często sięga po samookaleczenia. DBT łączy naukę regulacji emocji z nauką umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach
• terapia psychodynamiczna: skierowana na odkrycie przyczyn głęboko zakorzenionych w psychice młodzieży, które prowadzą do samookaleczeń. Ta metoda pozwala na długoterminową pracę nad problemami emocjonalnymi.

Psychoterapia online: definicja i zalety

Psychoterapia online to forma terapii, w której pacjent i terapeuta prowadzą sesje za pośrednictwem internetu. Może przybierać różne formy: rozmowy wideo, czaty, rozmowy telefoniczne czy wymiana wiadomości e-mail. Psychoterapia online jest coraz popularniejsza, szczególnie od czasu pandemii COVID-19, kiedy wiele osób, w tym młodzież, zmuszona była do korzystania z formy zdalnej opieki psychologicznej.

Zalety psychoterapii online to przede wszystkim:

• dostępność: psychoterapia online zapewnia łatwy dostęp do terapii, niezależnie od miejsca zamieszkania. Dzieci i młodzież mogą korzystać z pomocy terapeutycznej bez konieczności wychodzenia z domu
• wygoda: sesje terapeutyczne online mogą być łatwiejsze do zaplanowania, co stanowi dużą korzyść dla młodych ludzi, którzy mają trudności z wygospodarowaniem czasu na tradycyjne sesje.

Skuteczność psychoterapii online w leczeniu samookaleczeń u młodzieży

Skuteczność psychoterapii online w leczeniu samookaleczeń zależy od kilku czynników. Badania pokazują, że psychoterapia online, w tym terapia poznawczo-behawioralna i dialektyczno-behawioralna, może być równie skuteczna jak tradycyjna terapia stacjonarna.

• Terapia poznawczo-behawioralna online
  W badaniach przeprowadzonych przez różne ośrodki terapeutyczne zauważono, że młodzież, która uczestniczyła w sesjach CBT online, wykazywała znaczną poprawę w zakresie umiejętności radzenia sobie z emocjami, a także zmniejszenia częstości samookaleczeń. CBT online pozwala na identyfikację i zmianę negatywnych schematów myślowych oraz na naukę nowych umiejętności radzenia sobie z trudnościami.
• Terapia dialektyczno-behawioralna online
  Młodzież, która korzystała z DBT online, wykazywała poprawę w zakresie regulacji emocji oraz w radzeniu sobie z impulsywnymi zachowaniami, w tym z samookaleczeniami. DBT online dostarcza narzędzi do pracy nad umiejętnościami interpersonalnymi, tolerancji na stres oraz uważności, co może zapobiegać sięganiu po destrukcyjne mechanizmy, jak samookaleczenie.

Wyzwania związane z terapią online

Pomimo licznych zalet, terapia online w leczeniu samookaleczeń u nastolatków wiąże się również z pewnymi wyzwaniami:

• brak bezpośredniego kontaktu: dla niektórych młodych ludzi brak fizycznej obecności terapeuty może stanowić utrudnienie w nawiązaniu głębszej relacji terapeutycznej
• problemy techniczne: sesje online mogą być utrudnione przez problemy z łączem internetowym, co może wpłynąć na ciągłość terapii i skuteczność leczenia.

Samookaleczenie u młodzieży a terapia online – wnioski i perspektywy

Psychoterapia online stanowi skuteczną metodę leczenia samookaleczeń u młodzieży, szczególnie w przypadku stosowania terapii poznawczo-behawioralnej i dialektyczno-behawioralnej. Oferuje ona wygodę i dostępność, ale jednocześnie wiąże się z pewnymi wyzwaniami, które wymagają uwagi ze strony terapeutów i rodziców. W przyszłości psychoterapia online może stanowić istotny element systemu leczenia samookaleczeń, szczególnie w kontekście zwiększonego dostępu do opieki psychologicznej i rosnącej liczby młodych ludzi borykających się z problemami emocjonalnymi.