Psychoterapia online, niegdyś uważana za mniej efektywną alternatywę dla tradycyjnych spotkań w gabinecie, zyskała na popularności w ostatnich latach. Dynamiczny rozwój technologii oraz pandemia COVID-19 znacząco przyspieszyły adaptację tej formy terapii.

Ale czy terapia online jest równie skuteczna jak ta prowadzona twarzą w twarz? Badania wskazują, że odpowiedź jest twierdząca, szczególnie w odniesieniu do leczenia depresji, zaburzeń lękowych oraz uzależnień.

Potwierdzona skuteczność terapii online i rosnąca popularność

Dowody naukowe na skuteczność terapii online

Wiele badań naukowych udowodniło, że psychoterapia online, zwłaszcza w formie terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), przynosi porównywalne efekty do tradycyjnych metod terapii.
Na przykład meta-analiza przeprowadzona przez Anderssona i Cuijpersa (2009) wykazała, że terapia CBT prowadzona online jest równie skuteczna w leczeniu depresji i lęku jak jej stacjonarna wersja. Podobne wyniki przedstawili Carlbring i in. (2018), którzy analizowali dane z wielu randomizowanych badań kontrolowanych.

Kluczowe korzyści terapii online:

łatwiejszy dostęp – pacjenci z małych miejscowości, gdzie dostęp do tradycyjnej terapii w gabinecie jest ograniczony, czy też osoby z niepełnosprawnościami mogą łatwiej korzystać ze wsparcia,
mniejsze bariery psychologiczne – terapia w domowym zaciszu pozwala pacjentom czuć się bardziej komfortowo, łatwiej jest o poczucie bezpieczeństwa w znanym otoczeniu.
elastyczność – możliwość dopasowania godzin sesji do stylu życia i potrzeb pacjenta.

Jak terapia online wspiera leczenie różnych zaburzeń?

Depresja i lęk

Badania dowodzą, że terapia online jest szczególnie skuteczna w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych. Przegląd literatury opublikowany przez Baraka i in. (2008) wykazał, że interwencje internetowe mogą znacząco zmniejszyć objawy depresji, a efekty utrzymują się przez długi czas po zakończeniu terapii.

Zaburzenia stresowe pourazowe (PTSD)

Klein i in. (2010) przeanalizowali wpływ terapii online na osoby z PTSD i stwierdzili, że była równie skuteczna jak terapia tradycyjna, a dodatkowo zmniejszała piętno związane z szukaniem pomocy w przypadku zaburzeń psychicznych.

Uzależnienia

Psychoterapia online sprawdziła się także w leczeniu uzależnień, gdzie dostęp do terapeuty o dowolnej porze pozwala pacjentom w krytycznych momentach skontaktować się z profesjonalistą.

Ograniczenia i wyzwania terapii online

Mimo wielu korzyści, terapia online ma swoje ograniczenia.

brak kontaktu fizycznego – niektóre techniki terapeutyczne wymagają bezpośredniego kontaktu,
problemy techniczne – niska jakość połączenia internetowego lub brak odpowiedniego sprzętu mogą zakłócać przebieg sesji,
oddalenie terapeuty – w niektórych przypadkach pacjenci mogą mieć trudności z nawiązaniem więzi terapeutycznej poprzez wideoterapię.

Jednak te przeszkody są coraz rzadziej spotykane dzięki rozwojowi technologii i lepszemu przeszkoleniu terapeutów w zakresie pracy online. Dla klienta ważnym aspektem przy wyborze terapeuty online powinno być dotychczasowe doświadczenie wybranego specjalisty w prowadzeniu terapii psychologicznej na odległość.

Terapia online – nasze wnioski

Skuteczność terapii online potwierdzona została licznymi badaniami naukowymi. W dobie cyfryzacji i globalizacji, ta metoda staje się nie tylko alternatywą, ale w wielu przypadkach preferowanym rozwiązaniem dla pacjentów na całym świecie.

Równie istotna jest większa dostępność oraz elastyczność, co zwiększa szanse pacjentów na rozpoczęcie terapii dzięki usunięciu barier geograficznych, komunikacyjnych czy związanych z ograniczeniami czasowymi. Dostęp do terapii psychologicznej uzyskują jednocześnie osoby z niepełnosprawnościami, a terapia przez czat znosi kolejne ograniczenia w dostępie do pomocy psychologicznej dla osób głuchych czy niedosłyszących, które do tej pory zderzały się z problemem niskiej dostępności terapeutów będących w stanie komunikować się z klientem w języku migowym na poziomie zaawansowanym na tyle, by terapia mogła być skuteczna i przynosić efekty.

Skuteczność terapii online połączona z jej łatwym dostępem dają nadzieję na zdrowienie szerszemu gronu osób mających trudności emocjonalne, relacyjne czy też cierpiącymi na depresję lub zaburzenia lękowe.

Źródła

Barak, A., Hen, L., Boniel-Nissim, M., & Shapira, N. (2008). „A comprehensive review and a meta-analysis of the effectiveness of Internet-based psychotherapeutic interventions.” Journal of Technology in Human Services, 26(2-4), 109–160.
Czabała, J. C. (2006). Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Lipiński, R., & Szymańska, K. (2020). „Skuteczność terapii online w dobie pandemii COVID-19.” Psychoterapia, 193(4), 45-52.
Grzesiuk, L., & Suszek, H. (2014). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy. Warszawa: Eneteia.
Andersson, G., & Cuijpers, P. (2009). „Internet-based and other computerized psychological treatments for adult depression: A meta-analysis.” Cognitive Behaviour Therapy, 38(4), 196–205.
Carlbring, P., Andersson, G., Cuijpers, P., et al. (2018). „Internet-based vs. face-to-face cognitive behavior therapy for psychiatric and somatic disorders: An updated systematic review and meta-analysis.” Cognitive Behaviour Therapy, 47(1), 1–18.