Instytut Terapii Online Zdrowiej.online
Interwencja kryzysowa – wideokonsultacja lub czat z psychologiem
Interwencja kryzysowa to specjalistyczne działanie psychologiczne, którego celem jest szybka pomoc osobom znajdującym się w stanie kryzysu emocjonalnego. Kryzys ten może być wynikiem nagłych, często traumatycznych wydarzeń życiowych, takich jak utrata bliskiej osoby, doświadczenie przemocy, katastrofa naturalna, wypadek, rozwód, utrata pracy, czy też inne nieprzewidziane sytuacje, które przerastają możliwości radzenia sobie jednostki w danym momencie.
Kryzys emocjonalny charakteryzuje się intensywnymi negatywnymi emocjami, poczuciem dezorientacji, bezradności i zagrożenia, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, psychicznych i społecznych, jeżeli nie zostanie odpowiednio zażegnany.

Podstawowe cele interwencji kryzysowej
Głównym celem interwencji kryzysowej jest szybkie złagodzenie skutków emocjonalnych i psychologicznych wywołanych kryzysem oraz przywrócenie równowagi psychicznej osoby, która przeżywa ten stan. Proces ten polega na wsparciu emocjonalnym, a także na dostarczeniu konkretnych narzędzi radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Często interwencja kryzysowa koncentruje się na bezpośrednim rozwiązaniu bieżących problemów, co ma na celu zminimalizowanie negatywnych skutków kryzysu.
Szybka pomoc psychologiczna w kryzysie
Interwencja kryzysowa może mieć różne formy w zależności od potrzeb danej osoby, kontekstu sytuacyjnego oraz rodzaju kryzysu. Wyróżnia się zarówno krótkoterminowe, jednorazowe interwencje, jak i długoterminowe wsparcie, które może obejmować kilka spotkań. Istotnym elementem jest szybka reakcja – ważne jest, aby pomoc była udzielana w możliwie najkrótszym czasie od momentu wystąpienia kryzysu, co pozwala zapobiec pogorszeniu się stanu psychicznego osoby poszkodowanej.
Interwencja kryzysowa – etapy
Interwencja kryzysowa składa się z kilku kluczowych etapów, które pomagają skutecznie zidentyfikować problem oraz zaoferować odpowiednie wsparcie:
Ocena sytuacji klienta
Pierwszym krokiem jest szybka ocena sytuacji, w jakiej znajduje się osoba dotknięta kryzysem. Terapeuta lub interwent kryzysowy bada stopień zagrożenia, w jakim znajduje się osoba, oraz identyfikuje główne źródła kryzysu. Niezwykle ważne jest także ocena zasobów jednostki – jej zdolności do radzenia sobie, wsparcia społecznego, a także wcześniejszych doświadczeń związanych z kryzysami.
Wsparcie emocjonalne w kryzysie
Kolejnym krokiem jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni, w której osoba w kryzysie może wyrazić swoje emocje, obawy i trudności. Terapeuta powinien uważnie słuchać i okazywać empatię, co pomaga zredukować napięcie emocjonalne. Ważne jest także unikanie oceny i krytyki, ponieważ mogą one dodatkowo pogłębiać kryzys.
Opracowanie strategii radzenia sobie
Po zidentyfikowaniu problemów i udzieleniu wsparcia emocjonalnego, interwent kryzysowy pomaga osobie stworzyć plan działania. Może to obejmować zarówno krótkoterminowe, jak i długoterminowe cele. W ramach tego etapu często identyfikowane są konkretne kroki, które osoba może podjąć, aby zmniejszyć napięcie i skutecznie poradzić sobie z kryzysem. Mogą to być techniki relaksacyjne, sposoby na poprawę komunikacji interpersonalnej czy metody radzenia sobie ze stresem.
Plan działania dla osób w kryzysie emocjonalnym powinien być dostosowany do przyczyny kryzysu, ponieważ różne sytuacje wymagają różnych reakcji i wsparcia.
Monitorowanie postępów i ocena skuteczności interwencji
Po wstępnym etapie interwencji, istotne jest monitorowanie postępów osoby oraz ocenianie skuteczności podejmowanych działań. W niektórych przypadkach interwencja kryzysowa może wymagać skierowania osoby do dalszej terapii, jeżeli problemy są głębsze i wymagają długoterminowej pracy z psychoterapeutą.
Rodzaje kryzysów i odpowiedzi interwencyjnej
Kryzysy mogą mieć różne źródła i naturę. W literaturze przedmiotu wyróżnia się m.in.:
kryzysy sytuacyjne
wywołane przez nagłe, nieprzewidywalne zdarzenia, jak wypadki, katastrofy, utrata pracy, śmierć bliskiej osoby
kryzysy rozwojowe
związane z naturalnymi zmianami w życiu, np. przejściem na emeryturę, opuszczeniem domu przez dorosłe dzieci, które mogą prowadzić do poczucia straty i dezorientacji
kryzysy egzystencjalne
dotyczące głębszych pytań o sens życia, wartości czy tożsamość. Mogą się pojawić w wyniku refleksji nad własnym życiem, np. podczas średniego wieku, a także w związku z ważnymi zmianami życiowymi
W każdym z tych przypadków interwencja kryzysowa jest dostosowana do indywidualnych potrzeb danej osoby. Kryzysy różnią się w zależności od intensywności i długości trwania, co wpływa na formę i czas trwania wsparcia.
Interwencja kryzysowa – metody
Metody stosowane w interwencji kryzysowej obejmują zarówno techniki psychoterapeutyczne, jak i bardziej pragmatyczne formy wsparcia. W zależności od potrzeb, mogą to być:
- psychoterapia krótkoterminowa – skoncentrowana na szybkim rozwiązaniu problemu, np. TSR
- terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – pomagająca zmienić negatywne wzorce myślenia i zachowania, które mogą pogłębiać kryzys
- edukacja i psychoedukacja – dostarczenie informacji, które pomagają osobie zrozumieć naturę kryzysu i radzić sobie z nim.
Podsumowanie
Interwencja kryzysowa to forma wsparcia psychologicznego, która ma na celu złagodzenie skutków nagłych kryzysów emocjonalnych. Jej celem jest szybka pomoc i przywrócenie równowagi psychicznej osoby, która znalazła się w trudnej sytuacji życiowej. Ważne jest, aby interwencja była dostosowana do specyficznych potrzeb danej osoby, a także aby była przeprowadzona w sposób empatyczny i profesjonalny.