Kiedy zgłosić się do psychotraumatologa?

Co to jest trauma i kiedy staje się problemem?

Trauma to reakcja organizmu na wydarzenie, które jest postrzegane jako zagrożenie dla zdrowia, życia lub integralności. Może być wynikiem różnych doświadczeń, takich jak wypadek, śmierć bliskiej osoby, przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna, przemoc domowa, a także długotrwały stres, zaniedbanie emocjonalne czy wojna. To, co dla jednej osoby może być traumatycznym wydarzeniem, dla innej może nie wywołać żadnych długotrwałych konsekwencji.

Ważne jest, że trauma nie dotyczy tylko samego wydarzenia, ale i sposobu, w jaki osoba ją przeżywa oraz jak reaguje na nią w dalszym życiu. Traumatyczne przeżycie może wywołać reakcje, które utrudniają codzienne funkcjonowanie, prowadząc do rozwoju zaburzeń psychicznych, takich jak zespół stresu pourazowego (PTSD), lęk, depresja czy problemy w relacjach interpersonalnych.

Jakie objawy mogą wskazywać na potrzebę zgłoszenia się do psychotraumatologa?

Psychotraumatolog to specjalista, który zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem skutków traumy. Gdy przeżywamy traumę, nasza psychika oraz ciało reagują w różny sposób. Często nie zdajemy sobie sprawy, że nasze trudności są wynikiem przeżytej traumy, a symptomy mogą rozwijać się przez lata.

Oto niektóre z objawów, które mogą wskazywać, że warto zgłosić się do psychotraumatologa:

Przewlekły stres i lęk

Osoby, które przeszły traumę, często zmagają się z chronicznym stresem, niepokojem, nadmiernym lękiem i poczuciem zagrożenia. Mogą unikać sytuacji, które przypominają o traumie, oraz doświadczać nieustannego uczucia napięcia i niepokoju.

Objawy PTSD

Zespół stresu pourazowego (PTSD) jest jednym z najczęstszych zaburzeń, które rozwijają się po traumatycznych przeżyciach. Osoby z PTSD mogą przeżywać powracające, niekontrolowane wspomnienia traumatycznego wydarzenia, koszmary senne, a także unikać sytuacji przypominających o traumie. Często doświadczają też silnego lęku, nadmiernej pobudliwości oraz trudności z koncentracją.

Problemy w relacjach

Traumatyczne przeżycia mogą prowadzić do trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu zdrowych relacji interpersonalnych. Osoby po traumie mogą czuć się odizolowane, niezdolne do zaufania innym lub mają problemy z wyrażaniem emocji. Z kolei nadmierna zależność, obniżona samoocena i wstyd mogą stanowić kolejne wyzwanie w relacjach z bliskimi.

Depresja i niska samoocena

Długotrwałe skutki traumy mogą prowadzić do rozwoju depresji. Osoby, które doświadczyły przemocy, zaniedbania czy innej formy traumatycznego przeżycia, mogą mieć trudności z odnalezieniem sensu życia, doświadczają smutku, beznadziejności i obniżonego poczucia własnej wartości.

Niezdolność do radzenia sobie z emocjami

Po przeżytej traumie wiele osób zmaga się z trudnościami w regulacji emocji. Mogą pojawić się problemy takie jak gniew, poczucie winy, wstyd, czy bezsilność. Niezdolność do rozpoznania i odpowiedniego wyrażenia tych emocji może prowadzić do dalszych trudności psychicznych i fizycznych.

Trudności z koncentracją i pamięci

Trauma wpływa na naszą zdolność do koncentracji i zapamiętywania. Osoby po traumie mogą mieć problemy z koncentracją, częstymi zapomnieniami lub odczuwaniem „mgły umysłowej”. Często pojawiają się też trudności w podejmowaniu decyzji.

Psychotraumatolog – jak pomaga osobom po traumie?

Psychotraumatolog to specjalista, którzy pomagają osobom po traumie zrozumieć, jak trauma wpłynęła na ich życie i jak mogą odzyskać kontrolę nad własnymi emocjami i myślami. Psychoterapia po traumie jest procesem, który może pomóc w przetwarzaniu negatywnych doświadczeń, odbudowie poczucia bezpieczeństwa oraz odzyskaniu zdolności do cieszenia się życiem.

Przetwarzanie traumatycznych wspomnień

Jedną z kluczowych metod pracy psychotraumatologa jest pomoc w przetwarzaniu trudnych wspomnień i emocji związanych z traumą. Często ofiary traumy mogą „zamrażać” swoje emocje, nie chcąc do nich wracać. Psychotraumatolog pomoże im w procesie stopniowego przepracowywania tych wspomnień w bezpieczny sposób.

Terapie poznawczo-behawioralna

Terapia poznawczo-behawioralne (CBT) są jedną z najczęściej stosowanych metod leczenia traumy. CBT pomaga pacjentom zrozumieć, jak ich myśli, emocje i zachowania są powiązane, a także umożliwia naukę nowych sposobów radzenia sobie z trudnymi wspomnieniami.

Terapie oparte na ciele

Niektóre podejścia, takie jak terapia somatic experience, koncentrują się na pracy z ciałem, pomagając uwolnić fizyczne napięcia związane z traumą. To podejście jest szczególnie pomocne, ponieważ trauma często zostaje zablokowana w ciele, a jej przetworzenie wymaga uwolnienia napięć fizycznych.

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing)

EMDR jest jedną z najskuteczniejszych metod w leczeniu PTSD i innych zaburzeń pourazowych. Ta technika polega na używaniu ruchów oczu w celu przetwarzania traumatycznych wspomnień, które wcześniej mogły zostać „zablokowane” w mózgu.

Wczesne działanie – klucz do skutecznego leczenia

Ważnym elementem w leczeniu traumy jest wczesna interwencja. Im szybciej osoba zacznie pracować z psychoterapeutą po traumatycznym doświadczeniu, tym większa szansa na uniknięcie poważnych, długoterminowych skutków traumy. Wczesne rozpoznanie objawów i rozpoczęcie terapii może pomóc zminimalizować ryzyko rozwoju poważnych zaburzeń psychicznych.

Kiedy zgłosić się do psychotraumatologa?

Zgłoszenie się do psychotraumatologa jest wskazane, gdy po traumatycznym doświadczeniu pojawią się jakiekolwiek objawy utrudniające codzienne funkcjonowanie. Jeśli nie można poradzić sobie z emocjami, pojawiają się trudności w relacjach, przewlekły lęk, depresja czy PTSD, warto poszukać specjalistycznej pomocy.

Konsekwencje traumy dla zdrowia

Trauma, zwłaszcza związana z przemocy czy innymi ekstremalnymi doświadczeniami, może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego. Dlatego tak ważne jest, aby osoby dotknięte traumą jak najszybciej zgłosiły się po pomoc do psychotraumatologa. Odpowiednia terapia, dobrana do indywidualnych potrzeb, może pomóc w przetworzeniu traumatycznych doświadczeń, redukcji objawów oraz powrocie do pełni zdrowia psychicznego.